Het collaboratief recht is een nieuwe alternatieve wijze van oplossing van conflicten.

Heden verwachten steeds meer rechtzoekende personen een oplossing die tegemoet komt aan hun noden en belangen in plaats van een debat met confrontatie van posities voor de rechtbank, met het risico om onaangepaste oplossingen opgedrongen te zien worden.

In antwoord op die verwachting, hebben nieuwe alternatieve wijzen van oplossing van conflicten het daglicht gezien.

Eerst in de Verenigde Staten ontwikkeld, heeft het zich daarna verspreid in Canada om uiteindelijk Europa te bereiken.

De Commissie van het familierecht van de Franse Orde van de advocaten van de balie van Brussel heeft zich dus verdiept in de ontwikkeling van collaboratief recht (Collaborative  law).

Het collaboratief recht is omschreven als een vrijwillig en vertrouwelijk proces van regeling van conflicten door onderhandeling.

Dit proces past zich zeer goed bij de praktijk van de advocaat: het werd ontworpen door advocaten, voor de advocaten en hun cliënten.

De collaboratieve advocaat ontvangt van zijn cliënt een exclusief en beperkt mandaat om hem bij te staan en raad te geven, met als enig doel om een akkoord te vinden.

De hoeksteen van het proces ligt in de rol van de collaboratieve advocaat. Hij verbindt zich inderdaad ertoe om zijn cliënt raad te geven met als enig doel een onderhandelde oplossing te zoeken.

In geval van faling van het proces, kunnen de geraadpleegde advocaten hun tussenkomst niet meer verder zetten en kunnen ze dus de verdediging van de belangen van hun cliënt niet meer verzekeren in de context van een geschillenprocedure.

Het  afsluiten van een akkoord is bijgevolg de enige opdracht van de collaboratieve advocaten die in geval van falen van de onderhandeling, de verplichting van verwijdering ervan met zich meebrengt.

Het  collaboratief recht laat anderzijds geen enkele plaats over voor de geschillenprocedure: het veronderstelt inderdaad het gebrek aan agressieve procedures (of de opschorting van de lopende procedure(s)) maar ook de afwezigheid van elke bedreiging over te gaan tot de procedure en van elke eenzijdige agressieve procedure.

Bovendien zijn verschillende principes onderliggend aan dit proces, o.a.: team werk van de advocaten, het in de verf zetten van de belangen en noden van de twee partijen en van de kinderen, de uitwisseling van informatie te goeder trouw, de vertrouwelijkheid, de inrichting van de regels van efficiënte communicatie, enz….

Het collaboratief recht is een proces dat de inwerkingstelling veronderstelt van verschillende goed bepaalde etappes.

Bij elke stap van het proces, zijn de partijen aangemoedigd om actief deel te nemen en hun respectievelijke noden en belangen uit te drukken alsook die van de andere partij te horen.

De advocaten zijn de animatoren en staan borg voor het proces alsook voor de wettelijkheid van de akkoorden die eruit zullen voortkomen.